Osmanlı dizilerindeki kadın temsili ne kadar gerçekçi?

“`html

Osmanlı Kadınlarının Temsili: Tarih ve Televizyon Dizi İlişkisi

Türkiye’de son yıllarda Osmanlı tarihi konulu televizyon dizilerine olan ilgi giderek artmaktadır.

Bu diziler arasında, Osmanlı’nın kuruluşunu işleyen Diriliş Ertuğrul ve Kuruluş Osman; Kanuni Sultan Süleyman döneminde geçen Muhteşem Yüzyıl ve Kösem Sultan; Osmanlı’nın son dönemlerini ele alan Payitaht: Abdülhamid ve Şakir Paşa Ailesi gibi yapımlar dikkat çekmektedir.

Dizilerin izleyicide tarih merakı uyandırdığı biliniyor. Bu bağlamda, dizilerdeki kadın karakterlerin tarihi gerçeklerle ne ölçüde örtüştüğü ise merak konusu.

Televizyon yapımlarında genellikle güçlü, ailelerine bağlı ya da zaman zaman entrikalara başvuran “Osmanlı kadını” tasviri gerçekte nasıl bir boyuta sahipti? İşte bu sorunun yanıtı önemli bir tartışma konusudur.


1890’da bir Türk kadınının portresi (Sebah & Joaillier stüdyosu)

BBC Türkçe ile görüşen tarihçiler, Osmanlı’nın kuruluşundan Cumhuriyet’in ilanına kadar kadınların toplumsal rollerinin ve görünürlüklerinin zamanla değiştiğine dikkat çekiyor.

Kırsal kesimdeki kadınlar, günlük yaşamda aktif roller üstlenirken, şehir hayatındaki kadınların toplumsal görünürlüğü ise yüzyıllar içinde dönüşüme uğramıştır.

Toplumsal cinsiyet konusundaki çalışmalarıyla bilinen Prof. Fatmagül Berktay, erken Osmanlı döneminde ve 19. yüzyılda kadınların siyasette, ekonomide ve sosyal hayatta etkili olduklarını vurguluyor.

Kadınlar savaşçı mıydı?

Akademisyenler Selinay Yılmazer ile Ozan Aşık, Diriliş Ertuğrul dizisinde kadınların tasvirine yönelik bir analizde, bu kadınları “güçlü”, “korkusuz”, “savaşçı” ve “ailesine bağlı” olarak tanımlıyorlar.

Peki, Osmanlı’nın kuruluş dönemlerinde kadınlar gerçekten savaşlara katılıyor, kılıç kullanıyor ve ata biniyor muydu?

Tarihçiler, bu dizilere esin kaynağı olan kadın figürlerinin toplum içindeki rollerinin abartıldığını, ancak bazı gerçeklik paylarının bulunduğunu ifade ediyorlar.

Anadolu Üniversitesi’nden tarihçi Prof. Dr. Haşim Şahin, Osmanlı’nın kuruluşu ve öncesinde kadının önemli bir rolü olduğuna dikkat çekerek, “Erkek neyse, kadın da odur” ifadesini kullanıyor.

Prof. Şahin, bu duruma dair kanıtların Dede Korkut hikâyelerinde açıkça görüldüğünü, ayrıca 13. ve 15. yüzyıl seyyahlarının bu kadınların aktif rollerine ilişkin bilgileri dikkatli bir şekilde aktardığını belirtiyor.

Ancak bu dönemde dizilerdeki gibi savaşçı kadın imgelerine pek rastlanmadığını kaydediyor. Prof. Şahin, kadınların çoğunlukla savunma savaşlarında yer aldığını, ancak kuruluş döneminde daha çok fetih savaşlarının yapıldığını ifade ediyor.

Nilüfer Hatun’un Rolü

Osmanlı’nın ilk dönemlerinde üst sınıftan kadınlar, sosyal ve siyasi hayatın içinde görünürlerdi.

Prof. Şahin, ikinci Osmanlı padişahı Orhan Gazi’nin eşi Nilüfer Hatun ile ilgili olarak, 1330’larda onu bizzat gören İbn Battuta’nın şu sözlerini aktarıyor:

“Gittiğimde Sultan Orhan, Bursa Sultanı’ydı. Sürekli sefere çıkıyordu. İznik’e geldiğimde orada Nilüfer Hatun vardı ve şehri o yönetiyordu.”

Bu bağlamda, Türk tarihinde kadın hükümdar örnekleri de bulunmaktadır; Saltuklu Melikesi Mama Hatun gibi isimler tarihsel kaynaklarda geçmektedir.

Osmanlı Sarayındaki Harem

Yıldırım Bayezid döneminden itibaren Osmanlı’da özgür kadınlarla evlenme geleneği, haremlerle evlenme sistemine dönüşmüştür.

Prof. Şahin, bu değişimin ardından saraydaki kadınların kapalı bir yaşam sürmeye başladığını ve Valide Sultan tarafından yönetilen Harem’in kendine özgü kuralları olduğunu belirtiyor.

Harem hakkında pek çok anlatım bulunsa da, tarihçiler bu kapalı yaşam tarzının doğruluğunun belirlenmesinin zor olduğunu ifade ediyorlar.


1720’lerde haremde kahve içen kadınlar (Jean-Baptiste Vanmour tablosu)

Rumeli Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Burcu Belli, Osmanlı’da, tıpkı dünyanın diğer yerlerinde olduğu gibi, devletle ilgili kayıtların tutulduğunu, bu sebeple kadınlara dair bilgilerin kısıtlı olduğunu belirtiyor.

Aynı zamanda, Osmanlı sarayında hükümdar eşinin, kız kardeşlerinin ve kızlarının siyasette etkin olduğu bilinmektedir

Ek olarak, saray kadınlarının çeşitli hayır işleri ve inşaat projeleriyle de tanındığı vurgulanıyor.

Sakarya köklü camiler ve hayır kurumları gibi yapılar, bu kadınların tarih sahnesinde kendilerini göstermeleri için bir fırsat yaratmıştır.


1720’lerde bir Türk kadını (Jean Baptiste Vanmour tablosu)

Türkiye’deki popüler tarih dizileri genellikle haremdeki kadınları “entrikacı” olarak betimlemektedir.

Dr. Belli, “İmparatorluğun çökmesi kadınların yönetimle ilişkisiyle açıklanır. Hürrem ve Kösem gibi figürler entrikacı olarak adlandırılır, ancak gerçek şu ki kadınlar daima idarenin içindeydiler” şeklinde konuşuyor.

Kösem Sultan’ın, oğlu Sultan İbrahim tarafından saray dışına gönderildiği, ardından tekrar geri döndüğü de hatırlatılıyor.

Batı ile Karşılaştırma

Prof. Berktay, Osmanlı kadınlarının toplumsal hayatta beklenenden daha aktif olduklarını ifade ediyor.

“Batı’dakilerin aksine, Osmanlı’da kadınlar evlendikten sonra da hukuki olarak varlıklarını sürdürüyordu” diyen Berktay, kadınların mülk edinme haklarına sahip olduğunu ve alım satım yapabildiklerini aktarıyor.

Related Posts

E-OKUL NE ZAMAN KAPANIYOR 2025 (2. DÖNEM) | e-Okul kapandı mı, öğretmenlere ve velilere kapanacak mı? MEB e-Okul giriş ekranı!

E-Okul giriş ekranı 2. Dönemin tamamlanmasına kısa süre kala, öğrenciler, veliler ve hem de öğretmenlerin yoğunlaştığı konulardan oldu. 20 Haziran 2025 Cuma günü karnelerin verilmesiyle beraber 2024 2025 eğitim öğretim dönemi son bulacak. Karne günü öncesi veliler çocuklarının devamsızlık notlarını, sınav sonuçlarını ve karne notlarını öğrenmek isterken, öğretmenler ise e-Okul sistemine öğrencilerin ortalama ve sınav notlarını giriyorlar. Bu nedenle, e-Okul VBS girişinde de yoğunluk ve kesinti yaşanıyor. Bu nedenle, e-Okul çöktü mü, yada e-Okul kapandı mı? soruları gündeme geliyor. MEB tarafından hizmet veren e-Okul sistemine, meb.gov.tr bakım ve onarım zamanları haricinde kesintisiz olarak erişim sağlanıyor. Peki, karne günü öncesi e-Okul ne zaman kapanacak, e-Okul giriş ekranı kapanacak mı? İşte, 2.Dönem e-Okul giriş ekranı hakkında ayrıntılı bilgiler.

Türkiye’nin hava savunma sistemi var mı? İşte, Hava Savunma Sistemi Çelik Kubbe’nin etkisi, tesiri ve özellikleri

Türkiye’nin hava savunma sistemi var mı sorusu, son günlerde İran ve İsrail arasında gelişen hava saldırıların akabinde merak konusu oldu. Türkiye, alçak, orta ve yüksek irtifa katmanlarında yerli ve milli sistemlerle entegre bir hava savunma ağı kuruyor. Çelik Kubbe kalkanıyla Türk hava sahasının tam anlamıyla korunması hedefleniyor. İşte, Türkiye’nin hava savunma sistemi Çelik Kubbe’nin özellikleri, etkisi ve tesiri hakkında detaylı bilgiler

15 Haziran Şans Topu Sonuçları Sorgulama Ekranı 2025 (Tek tıkla hızlı görüntüle) | Milli Piyango Online Şans Topu çekiliş sonuçları belli oldu: 6 milyon TL ikramiye devretti!

Şans Topu sonuçları sorgulama ekranı 15 Haziran 2025 Milli Piyango Online ile erişime açıldı. Heyecanla beklenen haftanın 2. Şans Topu canlı çekilişi, Sisal Şans tarafından 15 Haziran 2025 Pazar günü noter huzurunda gerçekleşti. Milli Piyango TV Youtube kanalından başlayan Şans Topu canlı çekilişinin hemen ardından Şans Topu sonuçları ve kazandıran numaralar ilan edildi. Çekilişte, 5+1 bilen çıkmayınca tam 6 milyon 914 bin 267 TL ikramiye devretti. 5 bilen 9 kişi de 18.558,5 TL kazandı. 15 Haziran 2025 Pazar Şans Topu sonuçları, Milli Piyango Online Şans Topu sonucu sorgulama ekranı üzerinden öğrenilebilecek. Peki, hangi numaralar kazandırdı? İşte, 15 Haziran bu akşamki Şans Topu sonuçları online hızlı sorgulama sayfası ve çekiliş sonuçları hakkında bilgiler.

2025 AÖL 3. dönem sınavları ne zaman? MEB AÖL 3. dönem sınav sonuçları ne zaman açıklanacak?

Açık Öğretim Lisesi (AÖL) 3. dönem sınavlarına sayılı günler kala öğrencilerin sınav hazırlıkları hız kazanmış durumda. Peki, 2025 AÖL 3. dönem sınavları ne zaman? MEB AÖL 3. dönem sınav sonuçları ne zaman açıklanacak?

Keydrop soruşturması nedir? Keydrop ne demek?

Keydrop, özellikle Counter-Strike: Global Offensive (CS:GO) ve yeni nesil CS2 oyuncuları arasında hızla popülerleşen bir çevrimiçi platformdur. Bu platform, kullanıcılara oyun içi eşyalar olarak bilinen ‘skin’leri kazanma, takas etme ve yükseltme imkanı sunar. Temel olarak, kullanıcılar belirli bir ücret karşılığında ‘kasa’ adı verilen sanal kutuları açarak rastgele skinler elde ederler. Elde edilen skinler daha sonra platform içinde satılabilir veya daha değerli eşyalarla takas edilebilir. Keydrop ayrıca, kullanıcıların şanslarını deneyebilecekleri çekilişler ve ‘kasa savaşları’ gibi farklı oyun modları da barındırmaktadır. İşte, Keydrop soruşturması ve detaylı bilgiler

YKS SINAV GİRİŞ BELGESİ EKRANI (ÖSYM.GOV.TR İLE TIKLA İNDİR) || YKS giriş yerleri açıklandı mı, TYT-AYT,YDT sınavına hangi okulda gireceğim? YKS sınav yerleri nereden öğrenilir?

YKS sınav giriş yerleri son dakika ÖSYM duyurusu ile belli oldu. YKS sınavı TYT-AYT,YDT oturumlarına bu sene de milyonlarca aday katılım sağlayacak. Sınava girecek adaylar yoğun tempo ile son hazırlıklarını tamamlarken, YKS sınavına hangi okulda gireceklerini de merak ediyor. YKS sınav giriş belgesi alma ekranı, 11 Haziran 2025 Çarşamba günü ÖSYM tarafından erişime açıldı. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sınava giriş belgesi üzerinde adayın sınava gireceği merkez, bina, salon bilgileri ile fotoğrafı yer alacak. Hiçbir aday Sınava Giriş Belgesinde yazılı olan salondan başka bir yerde sınava giremeyecek. Sınava Giriş Belgesinde yazılı olan salondan başka bir yerde sınava giren adayın sınavı geçersiz sayılacak. Peki YKS giriş yerleri açıklandı mı, TYT-AYT,YDT sınavına hangi okulda gireceğim? YKS sınav yerleri nereden öğrenilir? İşte ÖSYM YKS 2025 sınav giriş belgesi indirme ekranı…